Centrum Koordynacji Ratownictwa WOPR w Sopocie

Podstawą Zintegrowanego Systemu Ratownictwa WOPR jest ogólnodostępny dla wszystkich „numer ratunkowy nad wodą 601 100 100”. Do obsługi połączeń powstały główne centra dyspozytorskie czynne w sezonie przez całą dobę – Sopot oraz Giżycko (od 2001 roku), w Świnoujściu (2001-2004) oraz we Wrocławiu (od 2005 roku). Połączenia z sieci Plus są automatycznie przełączanie do najbliższego centrum dyspozytorskiego. Połączenia z pozostałych województw odbierane są w głównym centrum w Sopocie. Dodatkowo połączenia na numer ratunkowy z sieci Plus są bezpłatne a numer 601 100 100 jest umieszczany na kartach SIM i widnieje w książce telefonicznej użytkownika. Połączenia z pozostałych sieci są płatne według taryfy danego użytkownika, traktowane jest jako zwykłe połączenie.

Zintegrowany System Ratownictwa WOPR jest pierwszym na świecie systemem ratownictwa wodnego wykorzystującym technologie GSM/UMTS. Z roku na rok, zdobywając kolejne doświadczenia system jest sukcesywnie rozwijany (zarówno technologicznie jak i organizacyjnie).

Podstawowym celem, który postawili sobie twórcy systemu to skrócenie czasu dotarcia pomocy na miejsce zdarzenia. System pozwolił przekazywanie służbom ratowniczym informacji o wypadkach, które mają miejsce na ich terenie lub w ich sąsiedztwie. Przed uruchomieniem ZSR WOPR, na terenie kąpielisk niestrzeżonych czas od momentu wezwania pomocy do momentu dotarcia ratowników wynosił od 15 do nawet 25 minut, obecnie jest to 1,5 – 3 minuty. Dodatkowo dyspozytor, który koordynuje akcje wyręcza ratowników od wzywania wsparcia (np. pogotowie ratunkowe, Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa „SAR”, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe „LPR” itp.). Drużyna ratowników WOPR skupia się wyłącznie na niesieniu pomocy potrzebującym. Kolejną przydatną cechą systemu jest bardzo szybkie zbieranie informacji ze wszystkich kąpielisk działających w systemie poprzez wiadomości tekstowe SMS. Usługa ważna w momencie, gdy trzeba zebrać określone informacje z obszaru, na którym działa system (np. stan pogody czy występowanie zanieczyszczeń).

Działanie systemu opiera się głównie na służbach ratowniczych znajdujących się na całej długości wybrzeża Morza Bałtyckiego, kąpieliskach na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, oraz innych bazach ratowniczych na terenie Polski.

Dodatkowo do niesienia pomocy wykorzystywane są jednostki Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (LPR), karetki wodne (Sopot, Szlak Wielkich Jezior Mazurskich), Państwowa Straż Pożarna (PSP) wraz z Ochotniczą Strażą Pożarną (OSP), Pogotowie Ratunkowe, Policja, Straż Miejska. Dużym ułatwieniem są powstające Centra Powiadamiana Ratunkowego (CPR), w których w jednym miejscu umiejscowione są centra dyspozytorskie Państwowej Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego oraz Policji.

System działa w oparciu o kąpieliska, które zgłaszają swój akces do systemu. Warunkiem dołączenia jest wypełnienie odpowiedniego formularza (w formie pisemnej) oraz posiadanie telefonu komórkowego. W formularzu są zawarte takie informacje jak: obszar działania, ilość ratowników, godziny pracy, posiadane jednostki pływające (łodzie motorowe, skutery), numery kontaktowe do ratowników oraz do najbliższych służb takich jak Pogotowie czy Straż Pożarna.

Informacje z formularza dodawane są do bazy sił i środków znajdującej się na serwerze. Każde Centrum Koordynacji posiada swój własny serwer oraz bazę danych. W niedalekiej przyszłości bazy danych zostaną połączone. Dyspozytor posiada informacje, że na danym kąpielisku może liczyć na konkretnych ratowników z konkretnym sprzętem, pracujących w danych godzinach. Coraz częściej ratownicy prowadzą dyżury społeczne przez całą dobę na swoich kąpieliskach, jest to pomocne gdyż często wypadki zdążają się wieczorami (osoby pod wpływem alkoholu).

Kąpielisko zobowiązane jest do wysyłania codziennych statusów poprzez wiadomości tekstowych SMS. Pozwala to na szybkie zebranie informacji ze wszystkich kąpielisk, na przykład informacje o sinicy, pogodzie czy zakazie kąpieli przy złych warunkach atmosferycznych.

W najbliższych latach zostaną wprowadzone „centra wyniesione”, czyli Centra Koordynacji działające w obrębie jednej gminy lub obszaru, w którym jest kilka kąpielisk. Struktura technologiczna takiego „centra wyniesionego” będzie identyczna jak centrum głównego, lecz będzie dysponować bazą sił i środków tylko z własnego obszaru. Oba centra będą zintegrowane ze sobą, czyli główne centrum będzie mogło obserwować działania „centrum wyniesionego”. Połączenie głównych centrów oraz stanowisk wyniesionych będzie możliwe poprzez modemy GPRS/EDGE, więc może być wykorzystane w miejscach gdzie połączenie kablowe jest niemożliwe.

System korzysta z dostępnych usług GSM (Voice, SMS, GPRS lub HSCSD), funkcjonalności platformy IN umożliwiającej określenie położenia abonenta wywołującego numer ratunkowy, systemu IVR oraz z elementów integracji usług telekomunikacyjnych i aplikacji informatycznych poprzez interfejs TAPI i protokół CSTA w centrali telefonicznej PABX. Utworzono terytorialne Centra Koordynacji, do których trafiają zgłoszenia na numery ratunkowe (Sopot, Giżycko, Wrocław). W przypadku abonentów Plus połączenia są kierowane do właściwego Centrum Koordynacji w sposób automatyczny w zależności od położenia abonenta wywołującego.

Automatyczne połączenie z najbliższą stacją jest to usługa, która jest możliwa dzięki specyfice sieci GSM. Sieć potrafi określić, w jakim miejscu znajduje się abonent w momencie inicjowania połączenia (tzn., przez jaki kontroler/stację bazową obsługiwany jest dany terminal) i poprzez wprowadzenie odpowiednich definicji obszarów na platformie i odpowiednie relacje przypisania w bazie połączenie kierowane na numer 0601 100 100 kierowane jest do najbliższego „węzła” systemu. Podobnie odbywa się komunikacja przy połączeniach z numerami alarmowymi 112, 997, 998, 999.

System wspomagany jest specjalistyczną aplikacją umożliwiającą wykorzystanie właściwości usług telefonii GSM z poziomu aplikacji. Dzięki temu, dyspozytor może bardzo szybko połączyć się z danym numerem wpisanym do bazy sił i środków.

Korzystanie z komunikacji statusowej/sms i pakietowej gwarantuje pewność transmisji w przypadku dużego natężenia ruchu w sieciach na przykład przy dużych imprezach masowych.

Dodatkowo Zintegrowany System Ratownictwa korzysta z łączności radiowej (obszar kąpieliska oraz sopockiego mola) oraz monitoringu.

Centrum dyspozytorskie składa się z centrali PABX oraz aplikacji z bazą sił i środków. Do odbierania oraz wykonywania połączeń służą dwie bramki GSM. Wykorzystane w systemie bramki GSM umożliwiają wykorzystanie dwóch kart SIM, czyli przy dwóch bramkach posiadają cztery linie telefoniczne. Baza danych poprzez odbiór danych statusowych SMS jest na bieżąco aktualizowana. Dzięki temu dyspozytor ma pełną informacje, jakimi środkami dysponuje w danym miejscu w danej chwili. Jednocześnie w jednym centrum może pracować dwóch dyspozytorów. Oba stanowiska podłączone są do jednej bazy danych. Informacje wprowadzane przez jednego dyspozytora są dostępne dla drugiego. Centrum w czasie sezonu letniego (czerwiec-wrzesień) pracuje 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Poza sezonem korzystając z usługi przekierowania połączeń zgłoszenia przekazywane są na telefony komórkowe dyspozytorów. Po sezonie letnim 2007 wprowadzono zdalny dostęp do aplikacji. Dzięki temu dyspozytorzy z miejsca zamieszkania mogą połączyć się z komputerem znajdującym się w Centrum Koordynacji i korzystać z zasobów aplikacji.

Przed sezonem letnim 2008 Centrum Koordynacji Ratownictwa WOPR w Sopocie przeszło całkowitą modernizacje. Zmiany dotyczą modernizacji stanowisk dyspozytorskich (nowe stacje robocze, więcej monitorów, duży monitor na ścianie), nowej serwerowni (dodatkowe awaryjne zasilanie, rejestratory połączeń telefonicznych i radiowych), nowego fax'u, monitoringu GPS sprzętu pływającego oraz jeżdżącego, modernizacji aplikacji dyspozytorskich oraz nowych radiowych stacji bazowych oraz radiotelefonów wodoodpornych.
Modernizacja została wykonana dzięki naszemu partnerowi technologicznemu, firmie Polkomtel SA - operatorowi sieci PLUS oraz firmie Simtel SA.
Długi weekend majowy (1-4 maj 2008) pracowaliśmy już na nowym, lepszym sprzęcie.